'Kapattık' dedikleri maden böyle çalışıyor
Koza Altın'ın geçen şubat ayında kapattığını söylediği Gümüşhane'deki madende çalışmalar devam ediyor. Köylülerse isyan ediyor: Balıklar ölüyor, sebzeler ölüyor, biz de hastalandık. Bu ölüm makinesini kapatsınlar
Koza Altın İşletmeleri'nin geçen şubat ayının sonunda kapatacağını duyurduğu ve 80 işçiyi de işten çıkardığı Gümüşhane'deki altın madeninin çalışmaya devam ettiği ortaya çıktı. Açık sahada altın çıkartmayı tamamlayan şirket şimdi yer altındaki rezervi yer üstüne alarak, maden sahasına yığıyor. Kamuoyu Aydınlatma Platformu'na (KAP) madeni çalıştırdığına dair bildirim yapmayan ve bu durumu hissedarlarından da saklayan şirketin, çıkarılan cevheri Bergama'ya götürüp burada işlemeyi planladığı da öne sürüldü. Köylüler, "Balıklar ölüyor, tüm sebzelerimiz çürüyor. Yeter, ölüm makinesini artık kapatsınlar" diye isyan ederken, Gümüşhane Valisi Yusuf Mayda da "Ortada hukuka aykırı bir durum varsa gereğini yaparız" dedi.
14 BİN METRE SONDAJ
İşadamı Akın İpek'e ait Koza Altın İşletmeleri, Gümüşhane'ye 22 kilometre mesafedeki Mastra köyünde bulunan altın madeninden 7 yıl boyunca cevher çıkardı. Bu sürede 14 bin 708 metre sondaj çalışması yaptı. Hedef 17.3 ton altın ve 7.8 ton gümüş cevheri elde etmekti. Bugüne kadar 65 bin ton cevher üretimi gerçekleştirildi. Şirket, mevcut siyanür havuzu dolunca, ek siyanür havuzu yapmak için daha az maliyetli olması için köyün mezarlık alanına yöneldi ve köylülerin bir çoğunun karşı çıkmasına rağmen mezarlık alanını Köy İhtiyar Heyeti'nin imzasıyla 12 Mart 2013 tarihinde yıllık 12 bin lira karşılığında kiraladı. Ardından da köylülere, mezarları taşıma için yazı gönderildi. Köylüler mezarları taşımayınca bu kez noterden ihtarname çekildi. Sonra da mezarlar iş makineleriyle taşındı. Ancak bu alana ruhsat verilmedi. Bunun üzerine şirket geçen ocak ayında KAP'a bir açıklama yaparak Gümüşhane'deki Mastra Altın Madenini Şubat ayı sonunda kapatacağını duyurdu. Madenin kapatılma gerekçesi olarak da maden arama faaliyetleri bütçesinin yüzde 70 azaltılması ayrıca bu sektördeki kısıtlamalar ve uygulamalar gösterildi. Şubat sonunda 80 kişinin işine de son verildi.
BAŞKA BİR YERE DEPO
Ancak madende çalışmalara devam edildiği ortaya çıktı. SABAH, maden sahasına giderek bu çalışmayı görüntüledi. Açık alandaki rezervi bitiren ve şimdi yer altına yönelen Koza Altın İşletmeleri, galeriden çıkarttığı rezervleri sahada başka bir yerde depoluyor. Galeride açılan yerleri kapatmak için de yakın köydeki bir taş ocağından kamyonlarla mıcır taşınıp, bu alanlara dökülüyor. Madenin çalıştığına dair Kamuoyu Aydınlatma Platformu'na herhangi bir bildirim yapmayan şirket, bu durumu hissedarlarından da gizledi. Çıkartılan rezervin Bergama'ya götürülerek burada işleneceği öğrenildi. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı'nın madeni en son 27 Ocak'ta denetlediği öğrenilirken, Gümüşhane Valisi Yusuf Mayda, "Hukuka aykırı bir durum varsa gereğini yaparız" dedi.
'MADENDE ÇALIŞIRKEN HASTA OLDUK'
Mastra'da yaşayan köylüler madenin çalışmasına tepkili. "Halkı kandırıyorlar" diyen köylülerden Fahri Doruk, "Bu şirket buraya geldiğinden bu yana zehirleniyoruz. Çalışanlara 'kapatıyoruz' dediler, bazı işçileri çıkarttılar ama yalan söylediler. Maden daha aktif bir şekilde çalışıyor. Kamyonlar her gün madene mıcır taşıyor. Artık bu ölüm makinesini kapatsınlar. Domateslerimiz 3 renk çıkıyor. Ne zaman öleceğimizi bilmiyoruz" diye konuştu. Koza'da 3 yıl tesis operatörü olarak çalışan ve işten çıkartılan Turan Bal, "Bizi 'Üretim durdu' diye işten çıkarttılar ama yer altındaki ham cevheri çıkartmayı sürdürüyorlar. Biz orada çalışırken 'unutkanlık, aşırı baş ağrısı, cinsel iktidarsızlık ve halsizlik' gibi sağlık sorunları yaşadık. Ama kimse ilgilenmedi" derken Ömer Doruk ise "Bütün sebzelerimiz çürüyor. Balıklar öldü. Ama bu maden hala kapatılmadı. Ruhsatı iptal edildi diye duyunca çok sevinmiştik. Ama sevincimiz kursağımızda kaldı" diye konuştu. Köylüler şirketin yer altından cevher çıkartırken dinamit kullandığını ve bu durumdan rahatsız olduklarını da söyledi.
